Ontslag soorten: bereid u als werkgever voor als u een werknemer ontslaat

Ben je genoodzaakt een werknemer te ontslaan, dan is het belangrijk om de juiste ontslagroute te kiezen. Welke route je kiest hangt helemaal af van de situatie. Wij zetten de verschillende ontslag soorten waar je uit kan kiezen voor je op een rij.

Welke ontslag soorten zijn er?

Er zijn verschillende manieren om een werknemer te ontslaan. Door de juiste weg te kiezen zorg je ervoor dat het ontslag sneller verloopt. Daarnaast scheelt het je ook in de kosten. Maak dus een goede keuze:

Contract niet verlengen
Ontslag met wederzijds goedvinden
Via de kantonrechter
Via het UWV
Ontslag op staande voet

1. Contract niet verlengen

De meest simpele manier om iemand te ontslaan is door het contract niet te verlengen. Vanzelfsprekend kan dit alleen als je te maken hebt met een werknemer met een tijdelijk contract. Wil jij van de werknemer af? Kijk dan altijd eerst eens even tot wanneer het contract nog loopt en of er een tussentijds opzegbeding in het contract is opgenomen. Je kunt er dan voor kiezen het contract niet te verlengen of tussentijds op te zeggen. Staat er geen tussentijds opzegbeding in het contract, dan is tussentijds opzeggen niet mogelijk en zal je een van de andere ontslag soorten moeten kiezen als je de betreffende medewerker echt kwijt wil.

Hou bij tussentijds opzeggen rekening met de opzegtermijn. Besluit je het contract niet te verlengen? Hou dan rekening met de aanzegtermijn. Je bent verplicht om de werknemer minimaal een maand van tevoren schriftelijk te laten weten dat het contract niet wordt verlengd. Doe je dit niet, dan ben je de medewerker een extra maandsalaris verschuldigd. Voor het niet verlengen van het contract hoeft geen goede reden te zijn.

2. Ontslag met wederzijds goedvinden

Een andere, vrij gemakkelijke manier om een werknemer te ontslaan, is met wederzijds goedvinden. In dit geval doe je de werknemer een voorstel om in goed overleg uit elkaar te gaan. Je biedt de werknemer een vaststellingsovereenkomst (VSO) aan, waarin alle voorwaarden staan omtrent het ontslag. Denk hierbij aan de transitievergoeding, de opzegtermijn, wat gebeurt er met de openstaande vakantiedagen enzovoort. Het is vervolgens aan de werknemer om te besluiten hiermee akkoord te gaan of met een tegenvoorstel te komen. Vervolgens ontstaat er meestal een soort onderhandeling over de voorwaarden, waarna de VSO wordt getekend. Zodra de opzegtermijn voorbij is, is het ontslag een feit.

Ontslag met wederzijds goedvinden heeft een aantal voordelen ten opzichte van de andere vormen van ontslag:

Er hoeft geen goede reden te zijn voor het ontslag
Je hebt zelf de controle over het proces
Het is beter voor de verstandhouding
Je krijgt niet te maken met hoge extra kosten
Weigert een werknemer te tekenen, dan kun je wellicht nog terugvallen op een andere ontslagroute.

Wil jij een werknemer met wederzijds goedvinden ontslaan en heb je hulp nodig bij het opstellen van de VSO of de onderhandelingen? Onze arbeidsjuristen helpen je hier graag bij en zorgen ervoor dat het ontslag snel en goed wordt afgewikkeld.

3. Via de kantonrechter

Is ontslag via de andere ontslag soorten niet mogelijk, dan kun je wellicht naar de kantonrechter stappen. Dit kan bijvoorbeeld als er sprake is van disfunctioneren, een verstoorde arbeidsrelatie of zijn er persoonlijke redenen om een werknemer te ontslaan, dan kun je hiervoor terecht bij de kantonrechter. De rechter zal aan de hand van jouw verzoek bekijken of het ontslag inderdaad terecht is en wordt goedgekeurd. Daarnaast bepaalt de rechter ook of er een transitievergoeding moet worden betaald en hoe hoog deze is.

Voor je naar de kantonrechter stapt wil je natuurlijk wel zeker weten dat jouw zaak kans van slagen heeft. Zo niet, dan kost de gang naar de rechter je alleen maar een hoop geld en is het nog maar de vraag of jouw verzoek wordt ingewilligd. Hiervoor is het belangrijk dat er een flink dossier is.

Wil jij bijvoorbeeld een werknemer ontslaan wegens disfunctioneren, dan moet je kunnen laten zien dat jij er als werkgever alles aan hebt gedaan om ervoor te zorgen dat de werknemer beter gaat functioneren. Zorg dat er een verbetertraject wordt gestart en leg alles vast op papier. Geef de werknemer de kans om het functioneren te verbeteren door bijvoorbeeld extra ondersteuning of cursussen aan te bieden. Evalueer tussentijds en leg ook dit vast in het dossier. Is er na enige tijd geen verbetering zichtbaar, dan heb je daarmee alle redenen om naar de rechter te stappen.

Hetzelfde geldt eigenlijk ook in alle andere gevallen van ontslag waarbij je naar de kantonrechter stapt. Het is belangrijk dat je als werkgever altijd kunt laten zien dat je er alles aan hebt gedaan om het probleem op te lossen. Is er een arbeidsconflict? Zorg er dan voor dat je mediation hebt aangeboden.

Wil jij weten of het in jouw geval slim is om naar de rechter te stappen of wat je moet doen om dit in de toekomst te kunnen? Onze arbeidsrechtadvocaten kunnen je hier goed advies over geven. Zij bekijken samen met jou of de kantonrechter voor jou wel de juiste ontslagsoort is.

4. Via het UWV

In bepaalde gevallen kun je bij het UWV om een ontslagvergunning vragen. Dit kan als:

Een werknemer twee jaar ziek is
Er sprake is van ontslag om bedrijfseconomische redenen.

Is er sprake van ontslag na twee jaar ziekte, dan is het belangrijk dat je kan laten zien dat het re-integratietraject goed is verlopen. Is dat het geval, dan zal het UWV toestemming geven om de betreffende werknemer te ontslaan.

Gaat het niet goed met het bedrijf, is er sprake van reorganisatie of vervallen er bepaalde werkzaamheden? Ook dan kun je een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV. Hierbij zal je wel met de nodige cijfers op de proppen moeten komen en moeten aantonen dat het ontslag eigenlijk onvermijdelijk is. Het UWV zal dit beoordelen en besluiten of zij de ontslagvergunning verlenen of niet.

Het nadeel van het aanvragen van een ontslagvergunning bij het UWV bij bedrijfseconomische redenen, is dat je niet zelf mag kiezen welke werknemers voor ontslag in aanmerking komen. Als het ontslag via het UWV loopt, dan zal je je hierbij moeten houden aan het zogenaamde afspiegelingsbeginsel.

5. Ontslag op staande voet

Is er op de werkvloer iets ernstigs gebeurd en wil je een werknemer acuut ontslaan, dan kun je wellicht overgaan tot ontslag op staande voet. Ontslag op staande voet kun je alleen geven als hier echt een dringende reden voor is. Hierbij kun je denken aan diefstal, geweld op de werkvloer, fraude en andere misdragingen. Het is wel belangrijk dat je als werkgever ook echt kunt bewijzen dat de werknemer hieraan schuldig is, bijvoorbeeld met camerabeelden.

Ontslag op staande voet is eigenlijk de zwaarste straf die je als werknemer kunt krijgen. Je bent direct je inkomen en het recht op een uitkering kwijt. Je zit dus per direct volledig zonder inkomen en dat is natuurlijk best heftig. Wil je de werknemer wel ontslaan, maar het iets milder aanpakken, dan is ontslag met wederzijds goedvinden soms een beter alternatief.

Voor jou als werkgever kan ontslag op staande voet ook risico’s met zich meebrengen. Laat de werknemer het er niet bij zitten en stapt hij/zij naar de rechter, dan moet je wel met goede bewijzen kunnen komen. De rechter besluit vervolgens of het ontslag in tact blijft of niet, maar kan ook besluiten dat er een transitievergoeding en billijke vergoeding betaald moet worden. Dit kan flink in de papieren lopen. Laat je bij deze vorm van ontslag dan ook altijd bijstaan door een ervaren arbeidsrecht advocaat. Deze kan dit soort vervelende situaties voorkomen.

Hoe kies je uit deze ontslag soorten de juiste?

Er zijn veel verschillende ontslagsoorten. Hierdoor kan het best lastig zijn om de juiste ontslagsoort te kiezen. Toch is dit wel ontzettend belangrijk. Kies je de verkeerde ontslagroute, dan kan je dit uiteindelijk duur komen te staan. Heb jij hulp nodig om de juiste ontslagsoort te bepalen? Onze juridische medewerkers zitten voor je klaar en geven je gratis advies waar je mee verder kan.